تعمیرات پیشگیرانه و انواع آن
سیستم‌های گوناگونی در محیط‌های صنعتی ازجمله سالن‌های تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در برخی از محل‌ها بدلیل وجود یک زنجیره تولیدی بهم‌پیوسته، توقف در یک نقطه خاص، می‌تواند باعث مختل‌شدن کل خط تولید گردیده و خسارات مالی و اقتصادی جبران‌ناپذیری را در بازار رقابتی امروز به بار آورد. این ایستایی در تولید می‌تواند هر دلیلی داشته باشد، از جمله: ایجاد حریق، سوختن برخی تجهیزات و نابودی ابنیه و سالن که متأسفانه تاکنون شاهد تعدادی از این حوادث بوده‌ایم. لذا در این‌گونه موارد، مدیران و صاحبان صنایع، توجه ویژه‌ای به امر پیاده‌سازی سیستم‌های حفاظتی مرتبط با تجهیزات تولید دارند. یکی ازمهم‌ترین این سیستم‌ها، تجهیزات اطفاء حریق است که در سالن‌های تولید صنایع مختلف، بمنظور حفظ ماشین‌آلات در برابر حریق‌های احتمالی مورداستفاده قرار می‌گیرد. نکته مهم این است که این سیستم‌ها شاید مدت‌ها بدون استفاده، تنها در حالت آماده بکار بوده و فقط برای عملکرد در یک روز مبادا باشند که باید بدرستی هرچه تمام‌تر عمل کنند. بنابراین اطمینان از سلامت عملکردی و حفظ شرایط مطلوب آنها، تنها با انجام یک پروسه صحیح نگهداری و تعمیرات موثر بدست خواهد آمد. چراکه همواره باید دانست که پیشگیری مقدم بر درمان است.
قوانین حاکم بر نگهداری و تعمیرات
نگهداری مدون و برنامه ریزی شده به تجارتی که در آن از سرمایه های موجود، دستگاه ها ، تجهیزات ، ماشین ها و امکانات و زیر ساخت ها در راستای تولید و تامین مشتری استفاده می شوند ارزش می دهد.این برنامه و زمان بندی باعث به حداقل رسیدن اتلاف زمان و منابع و استفاده از آنها در جهت فعال کردن سرمایه های موجود ودر نتیجه افزایش حداکثری تولید ، می شود.
در صنایع کوچک این برنامه ریزی می تواند جزء وظایف بازرسی تعریف شود ویا بخشی از کار روزانه تیم مدیریت تعریف شدو یا یک بازرس مجزا سپرده شود. متاسفانه این برنامه ریزی در شرایطی که زمان محدود و تراکم کاری زیاد است ، افت شدیدی می کند. که با توقف آن در کوتاهترین زمان ، کار ها به صورت غلط و غیر اصولی اجرا می شوند که در نتیجه برآیند آن افزایش هزینه نگهداری است.
در صنایع بزرگ ، یک نفر مسئول برنامه ریزی و زمان بندی کار هاست. در تشکیلات و مجموعه های اقتصادی و صنعتی بزرگ برنامه ها و زمان انجام کار ها طبقه بندی و تقسیم شده اند به نحوی که وظایف هر فرد و زمان انجام هر کار مشخص شده است.
بهتر این است که شما همه چیز را در مورد کاری انجام میدهید بدانید مثلا چرا این کار به این نحو انجام می شود؟ تاریخچه و گزارشات قبلی این کار به چه نکاتی اشاره کرده اند؟ چه کار ها و چه عواملی باعث مشکلات می شوند ودر صورت وقوع یک مشکل چگونه می توان آن را بر طرف کرد مسلماًزمانی که شما در این زمینه مهارت یابید همه چیز آسان می شود اما چیزی که اهمیت دارد انتخاب و اجرای بهترین روش در انجام آن کار می باشد و این امر از طریق یادگیری و اکتساب از دیگران و نوشتهایشان امکان پذیر است.
در یک نگاه ساده متوجه می شویم که نگهداری و تعمیر دستگاه ها و تجهیزات از خود آنها مهمتر و ارزنده تر است و اعمال آن در سیستم ضروری و اجتناب ناپذیر است و حاصل آن فعالیت مداوم دستگاه ها و سرویس دهی آنها به سیستم هست.
در دنیای رقابتی امروز ،علم نگهداری در مدیریت دستگاه ها و تجهیزات و عمر فعال آنها رشد کرده و به عنوان یک زیر مجموعه الزامی در مدیریت سرمایه ها تعریف شده است به صورتیکه مدیریت سرمایه های فیزیکی و موجود باعث افزایش عمر و دوره کاربری آنها ودر نهایت بالاترین سود وبازده ممکن می گردد. در همین راستا، وجود فاکتورهای شش گانه زیر الزامی است، فاکتور هایی که تنها در گروی اجرای صحیح و علمی نگهداری محقق می شود.
1-کاهش خطر و ریسک ناشی از فعالیت سیستم
2-اجتناب از خرابی دستگاه ها و تجهیزات
3-تامین تجهیزات پایا و ماندگار و با کیفیت
4-کمترین هزینه تولید
5-محدود کردن ضررات و زیان های ناشی از فعالیت دستگاه ها
6- تولید و خروجی حداکثری
همچنین تحقق این فاکتورها منوط به وجود هماهنگی و همکاری نزدیکی بین قسمت های فنی ،عملیات و تعمیر و نگهداری است. واین مستلزم یک رابطه فعال و متعادل مابین این 3 گروه است
هدف اصلی از ایجاد یک سیستم صحیح تعمیرات و نگهداری عبارتست از :
- رفع نواقص و معایب جزئی قبل از نیاز به تعمیرات کلی.
- جلو گیری از افزایش اثرات عیوب و نواقص و توسعه آن در کل مجموعه.
- افزایش طول عمر تجهیزات و در نتیجه صرفه جویی در خرید تجهیزات جدید.
- کاهش توقف تولید و جلوگیری از زیانهای ناشی از وقفه درکار.
- افزایش راندمان و بازده کاری ،متخصصین قسمت نصب و تعمیرات
- کاهش تعمیرات کلی و تکراری و غیر ضرور که باعث صرفه جویی در نیرو کار و سرمایه های انسانی سازمان می گردد.
- کاهش درمصرف لوازم یدکی و تقلیل هزینه مربوطه.
- تشخیص نوع عملکرد ماشین آلات و تعیین هزینه های تعمیراتی مربوطه به منظور تصمیم گیری در مورد تهیه و انتخاب ماشینهای جدید.
- افزایش راندمان تولیدی ماشین آلات و کاهش هزینه های تولید.
انواع سیستم های نت :
در بررسی تئوری سیستم های نگهداری به این نتیجه میرسیم که هر کدام از آنها دارای فرایند مختص به خود هستند، که با وجود تشابهات کمی که دارند دارای اختلافات زیادی در ماهیت عملیاتی و اجرایی دارند. در حالت کلی 4 تئوری مختلف در سیستم های نگهداری مطرح می باشد.
1-نگهداری و تعمیرات پس از کار افتادگی دستگاه Break Down Maintenance (BM)
2-پیشگیرانه : نگهداری براساس زمان ثابت Preventing Maintenance(PVM)
3-پیش بینانه : نگهداری براساس پایش وضعیت دستگاه PredictiveMaintennce (PDM)
4- نگهداری پیش گستر Proactive Maintenance (PAM)
بهترین سیستم تعمیر و نگهداری :
با توجه به تشریح انواع سیستم های نگهداری و تبیین مزایا و معایب هر کدام و مقایسه ای که در قسمت قبل انجام شد به این نتیجه میرسیم که با اجرای روش های نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و پیش نگر و پیش گستر به تنهایی نمی توان حذف نقاط ضعف و ارتقاء کیفیت خروجی سیستم را انتظار داشت. برای نیل به این هدف باید به تعمیرات و نگهداری جهت داد به عبارت بهتر بایستی تعمیرات هر دستگاه دارای روند مشخص و مدونی باشد و همواره از یک روش معین و جهت دار تبعیت نماید. این سیستم را با نام نگهداری و تعمیرات جهت دارOriented Maintenance می شناسند که تلفیقی است هوشمندانه و جهت دار از 4 سیستم موجود BM-PVM-PDM-PAM که به عنوان برترین و کارآمد ترین سیستم نگهداری شناخته شده است
برای اجرای نگهداری و تعمیرات جهت دار بایستی مراحل خاصی را طی نمود که این مراحل بصورت منحصر بفردی با یکدیگر در ارتباط می باشند . مراحل اصلی این روش عبارتند از :
1- تهیه ساختار و داده های دستگاه (تعریف دستگاه )
2- تهیه مدل عملیاتی و کاربردی از دستگاه
3- مشخص کردن شرایط مطلوب دستگاه
4- مشخص کردن و شناسایی شرایط واقعی دستگاه
5- مقایسه شرایط مطلوب با واقعی
6- عیب یابی
7- تجزیه و تحلیل نقاط ضعف
8- بهینه سازی و حذف نقاط ضعف دستگاه
اولین قدم جهت اجرای عملیات نگهداری و تعمیرات جهت دار ، تشریح و تعریف ساختار دستگاه و داده های آن می باشد.
مرحله بعدی تهیه مدل عملیاتی و کاربردی از دستگاه می باشد. مدل عملیاتی دستگاه نشان‌دهنده ارتباط داخلی بین تمام واحدهای مورد نیاز دستگاه ، جهت انجام یک کار می باشد. این مدل نقطه شروعی برای نصب یک سیستم عیب یاب کارآمد بوده و مبنایی برای تعریف شرایط دستگاه و تجزیه و تحلیل نقاط ضعف آن می باشد. ویژگی های مورد نیاز جهت توصیف شرایط مشخص بایستی در این مدل تعریف گردد.
در مرحله بعد ، بایستی شرایط مطلوب براساس مدل عملیاتی تعریف و شرایط عملیاتی مربوط به آن تهیه گردد. برای این منظور لازم است مشخصات و پارامترهای معین برای شرایط مختلف دستگاه ، تعریف گردد تا امکان تشخیص بین شرایط مختلف و با جزئیاتی که تعریف می شود ، میسر گردد.
پس از تعریف مشخصات مربوط به توصیف شرایط ، مرحله بعدی تعیین مقادیر برای هر یک از وضعیت های عملیاتی دستگاه و کمیت های مورد نظر می باشد. در این مرحله لازم است تلرانس ها مجاز هریک از کمیت ها، مشخص و معین گردد.
در قسمت بعدی جهت شناسایی شرایط واقعی بایستی روش ها و ابزارهای اندازه گیری مناسب انتخاب گردد. ویژگی ها و مشخصات واقعی از مقادیر اندازه گیری شده بدست می آیند.
جهت ارزیابی وضعیت فعلی دستگاه ، مشخصات و ویژگی های واقعی با مقادیر و شرایط مطلوب مقایسه می گردند .
درصورتیکه شرایط غیرمجازی مشخص شود ، مرحله عیب یابی آغاز شده و نوع عیب ، محل آن و علت آن مورد بررسی قرار می گیرد . به این ترتیب می توان عمر باقیمانده قطعه و یا دستگاه را پیش بینی نمود و دستور العمل هایی برای بهره برداری از دستگاه و روش های نگهداری و تعمیر آن تدوین نمود .
این داده ها (مقادیر واقعی ) و داده های قبلی می توانند روند سلامت و یا خرابی دستگاه را نشان داده و به شناسایی و تجزیه و تحلیل نقاط ضعف دستگاه کمک کنند.
هدف از بهینه سازی ، حذف هر گونه نقطه ضعف شناسایی شده می باشد.به این ترتیب کارایی دستگاه ، کیفیت محصول دستگاه و قابلیت تولید دستگاه بهبود یافته و درضمن هزینه های نگهداری نیز کاهش پیدا می کند .
با اجرای نگهداری و تعمیرات جهت دار می توان به منافع و مزایای زیر نائل گردید :
1- استفاده از حداکثر عمر مفید دستگاه
2- افزایش راندمان زمانی دستگاه
3- جلوگیری از تعمیرات ، باز و بسته کردن بی مورد قطعات دستگاه
4- اجرای برنامه لازم جهت تعمیرات
5- افزایش قابلیت اطمینان و عملکرد دستگاه
6- کاهش نظارت مستمر بر وضعیت دستگاه بواسطه استفاده از تجهیزات ایمنی و همچنین
افزایش ایمنی کاربر و محیط
7- افزایش آگاهی و اطمینان از محصول نهایی از لحاظ کمی و کیفی
برای هر دستگاهی که احتیاج به نگهداری و تعمیرات داشته باشد، دستورالعمل عملیات نگهداری و تعمیرات جهت دار ، جهت تضمین کارایی قابل اعتماد و مناسب ، مورد نیاز می باشد. روش یاد شده پس از طرح و اجرا بر روی دستگاه بر روی دستگاه مورد نظر ، بایستی بارها مورد اصلاح و بهینه سازی قرار گیرد تا در هر زمان عملکرد نگهداری و تعمیرات بهتر از زمان قبل گردد. تنها دراین حالت است که روش نگهداری و تعمیرات موفق و کارآوری حاصل می گردد.
منبع » تعمیر و نگهداری
